Tai biến mạch máu não: Bệnh lý nguy hiểm và những điều cần biết

Tai biến mạch máu não hay còn được gọi là đột quỵ, là tình trạng mạch máu não (động mạch, mao mạch hoặc tĩnh mạch) bị tắc nghẽn hoặc vỡ đột ngột mà không do chấn thương sọ não. Tai biến mạch máu não có thể gây tổn thương não lâu dài, tàn tật lâu dài hoặc thậm chí tử vong.

Điều gì xảy ra trong não khi bị tai biến mạch máu não?

Bộ não kiểm soát chuyển động, lưu trữ ký ức và là nguồn gốc của suy nghĩ, cảm xúc và ngôn ngữ của chúng ta. Não cũng kiểm soát nhiều chức năng của cơ thể, như thở và tiêu hóa.

Chronic Stroke Recovery Is Possible Even Decades after Stroke

Để hoạt động bình thường, não của bạn cần oxy. Động mạch sẽ cung cấp máu giàu oxy đến tất cả các bộ phận của não. Nếu có điều gì đó xảy ra làm tắc nghẽn dòng máu, các tế bào não sẽ bắt đầu chết trong vòng vài phút vì chúng không thể nhận được oxy và dẫn đến tai biến mạch máu não.

Các loại tai biến mạch máu não

Có nhiều cách để phân loại tai biến mạch máu não. Trong đó, cách thường gặp nhất là chia thành 2 nhóm:

Tai biến mạch máu não do thiếu máu não.
Tai biến mạch mạch máu não do xuất huyết não

Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) đôi khi được gọi là “đột quỵ nhỏ”. Nó khác với các loại đột quỵ chính vì lưu lượng máu đến não chỉ bị chặn trong một thời gian ngắn, thường không quá 5 phút.

Tai biến mạch máu não do thiếu máu não

Hầu hết các cơn đột quỵ là đột quỵ do thiếu máu não. Nguyên nhân là do tắc nghẽn hoặc cục máu đông trong mạch máu trong não. Chất béo tích tụ được gọi là mảng bám cũng có thể gây tắc nghẽn bằng cách tích tụ trong mạch máu.

Tai biến mạch mạch máu não do xuất huyết não

Nguyên nhân xảy ra khi một động mạch trong não bị rò rỉ máu hoặc vỡ (vỡ ra). Máu bị rò rỉ gây áp lực quá lớn lên các tế bào não, khiến chúng bị tổn thương.

Huyết áp cao và chứng phình động mạch – những khối phồng giống như quả bóng trong động mạch có thể căng ra và vỡ ra là những ví dụ về các tình trạng có thể gây ra đột quỵ do xuất huyết.

Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA)

Nguyên nhân là do một cục máu đông nhỏ làm tắc nghẽn động mạch trong thời gian ngắn. Đôi khi nó được gọi là cơn đột quỵ nhỏ hoặc cơn đột quỵ cảnh báo. Các triệu chứng TIA thường kéo dài dưới một giờ và có thể chỉ kéo dài vài phút. TIA là một cảnh báo quan trọng rằng một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn có thể xảy ra sớm.

Dấu hiệu tai biến mạch máu não

Làm sao để nhận biết sớm một người bị tai biến mạch máu não? Càng sớm nhận biết các dấu hiệu đột quỵ để can thiệp sẽ giúp hiệu quả can thiệp cao hơn, ít để lại biến chứng. Theo đó, triệu chứng tai biến mạch máu não từ nhẹ đến nặng bao gồm:

Đau đầu, hoa mắt chóng mặt, khó chịu mệt mỏi
Méo một bên miệng hoặc một bên mặt
Ù tai, thị lực giảm sút, mắt mờ không nhìn thấy rõ
Loạn ngôn, không biết mình nói gì, gặp khó khăn trong việc nói chuyện và phát âm rõ chữ
Tê tay chân, không thể cử động hoặc nhấc tay cao qua khỏi đầu
Mất thăng bằng
Nhịp tim đập nhanh
Sốt cao, hôn mê sâu

Phòng ngừa tai biến mạch máu não

Cần làm gì để phòng ngừa tai biến mạch máu não? Theo đó, nên duy trì lối sống lành mạnh:

Ăn đủ bữa, có chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng. Hạn chế các loại thức ăn nhiều dầu mỡ, chất béo, cholesterol,… Thay vào đó, nên ăn rau củ quả, hải sản, trứng, các loại đậu, thịt trắng, ngũ cốc,…;
Không sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn và các chất kích thích
Thường xuyên tập thể dục vận động, tối thiểu 30 phút/ngày, mỗi tuần từ 3-4 ngày
Ổn định cân nặng, tránh thừa cân béo phì
Tránh tăng huyết áp
Tránh các yếu tố gây căng thẳng
Hạn chế thức khuya, đảm bảo chất lượng giấc ngủ
Khám sức khỏe và tầm soát đột quỵ định kỳ

Tai biến mạch máu não là một bệnh lý đe dọa sức khỏe người bệnh, không nên chủ quan khi có dấu hiệu tai biến hay đột quỵ. Mọi người nên duy trì lối sống lành mạnh, chủ động thăm khám, tầm soát tai biến thường xuyên để chủ động ngăn chặn các yếu tố gây bệnh.

Nguồn:

https://www.cdc.gov/stroke/about.htm

https://www.heartandstroke.ca/stroke/what-is-stroke

https://www.pacehospital.com/brain-stroke-types-causes-symptoms-prevention-and-treatment

Thông tin sức khỏe

Gần đây nhất